Sarajevo Ulaşım
Ben gezi yazarı değilim. Aslında gezgin değilim. İş dolayısıyla Belgrad’da yaşıyorum. Ve yine işim dolayısıyla çok sık olarak Sarajevo’ya gidiyorum. Sizlerin bazıları Saraybosna dese bile o şehrin adı Sarejevo bu yüzden ben Sarajevo yazacağım. Twitter ve Instagram aracılığıyla Belgrad ve Sarajevo hakkında çok sık sorular geliyor. Bu sorulardan Sarajevo’ya ilişkin olanlarda ağırlık Sarajevo ulaşımı hakkında! Yani Sarajevo Havaalanı ile şehir arasındaki ulaşım, Sarajevo şehir içinden havalimanı ve otogarlara ulaşım, Sarajevo’dan Belgrad’a gidiş falan filan çok soruluyor. Zaman zaman Sarajevo’da nerede kalınır, ne yenir, nerelere gitmek gereklidir soruları da oluyor ancak bu sorunun cevabı bende çok kısa ve net: Başçarşı’da otel, pansiyon, hostel bulun kalın ve Başçarşı’da börek, Ćevapi yapan dükkanlara girin hepsinde deneyin. Ben bu yazıda ulaşım konusunu yazacağım.
- Türkiye’den Sarajevo’ya ulaşım:
Türkiye Cumhuriyeti pasaportu taşıyanların vizesiz olarak seyahat edebilecekleri Balkan ülkelerinden birisi Bosna Hersek Cumhuriyeti. 180 gün içinde 90 gün vizesiz olarak kalabileceğiniz bir ülke Bosna Hersek. Tarihi, coğrafi özellikleri, nüfus yapısı gibi konularda burada bilgi vermek gereksiz. Bilmeyenler varsa Wikipedia’dan gerekli bilgilere ulaşabilirler.
Otobüsle ulaşım: İstanbul Esenler Otogarı’ndan Sarajevo’ya otobüs seferleri var. Bu otobüsler Bulgaristan üzerinden geçtikleri için Bulgaristan Transit Vizesi ya da Schengen vizeniz olması gerekiyor. Otobüsün rotası çok uzun olduğundan yolculuk mevsime ve sınır kontrollerine bağlı olarak 30-35 saat kadar sürebilir. Bulgaristan-Sırbistan-Karadağ-Bosna Hersek rotası hakikaten otobüsle çekilecek dert değil ve ücret oldukça yüksek. Otobüs seferlerinin yaz kış tarifeleri farklılık gösterebileceğinden doğrudan firmalarla bağlantı kurmanız isabetli olur.
Uçakla ulaşım: Pegasus Havayolları İstanbul Sabiha Gökçen’den, Türk Hava Yolları ise Atatürk Havalimanından haftanın yedi günü Sarajevo’ya uçuyorlar. Yine haftanın yedi günü Sarajevo’dan Sabiha Gökçen’e ve Atatürk Havalimanına uçuşlar var. Atlas Havayolları kış takviminde Sarajevo uçuşu yok!
İstanbul’dan Sarajevo’ya uçakla gitmiş olmanıza göre şehre ulaşım konusuna geçebiliriz.
Sarajevo Havalimanı şehir merkezine (Baščaršija) uzak bir konumda. Alandan araç kiralamıyorsanız şehre ulaşım için üç alternatifiniz var. Yaklaşık 15 € yani 30 KM (Bosna Markı-Konvertibl Mark) ücret ödeyerek şehre 20-25 dakika sürecek bir yolculukla taksiyle gidebilirsiniz.
Havalanından çıkınca hemen sağa dönerseniz 20 metre ileride uçak saatlerine uygun olarak kalkan ve Başçarşı’ya kadar giden otobüsü kullanabilirsiniz. Bu otobüs Sarajevo Havalimanı-Başçarşı-Sarajevo Havalimanı arasında uçak saatlerine göre çalışır. Ücreti 5 KM (Bosna Markı) olup 20-25 kiloluk bavulunuzla binebilirsiniz. Ben hiç denk gelmedim ancak ikinci büyük bavul için ücret isteme hakları var. Centrotrans-Eurolines firması tarafından işletilen otobüs yaklaşık 35-40 dakika sonunda sizi Başçarşı’ya ulaştırır.
Havalimanından bu otobüse bindiğinizde kalkış zaman çizelgesini isteyin. Bazı dönemler iptal saatler oluyor. Onları üstü çizilmiş olarak alabilirsiniz. Saat çizelgesi ve otobüsün fotosu:
Eskiden bir otobüs daha vardı (200E) ancak seferden kaldırıldı. Son seçenek ise otobüsü bulamadıysanız yaklaşık 5-6 dakika yürüyerek Dobrinja durağına ulaşmanız ve oradan şehre geçmeniz. Dobrinja’dan 103 Numaralı troleybüse binerseniz 50 dakika sürecek yolculukla Başçarşı’ya yakın Trg Austrije durağında (son durak) inerek şehre ulaşırsınız. Ya da Dobrinja durağından 31 numaralı otobüse binerek Latin Köprüsü (Latinska ćuprija) durağında inerek Başçarşı’ya geçebilirsiniz.
Başçarşı yani Sebil’in olduğu şehir merkezine ulaşımda 103 numaralı Troleybüs ya da 31 numaralı otobüsü kullanacaksanız biletinizi araç içinde şoförden 1.80 KM karşılığı alabilirsiniz. Kısaca taksi kullanmayacaksanız 1.80 KM – 5 KM arasında bir ücretle şehre gidebilirsiniz. Bu yüzden havalimanında sadece 5 Euro bozdurmanızı tavsiye ederim. Şehir merkezinde akşam 23.00’e kadar açık döviz büfesi bulabileceğinizden kur farkı dolayısıyla paranızın çoğunu şehirde bozdurmanız mantıklıdır. Bir kahvaltı ücretini kur farkına feda etmeyin.
Belgrad’da olduğu gibi Sarajevo’da da otobüs, tramvay ve troleybüse istediğiniz kapıdan binip inebilirsiniz. Ülkedeki insanların büyük çoğunluğunun ön ödemeli toplu taşıma kartları olduğundan kontrol olmadıkça bu kartı okutmak ya da göstermek durumunda değildirler. Bu sizi aldatmasın. Eğer duraklardaki kiosklardan bilet almadıysanız mutlaka ön kapıdan binip şoförden nakit ücret karşılığı bilet alınız.
Sarajevo şehir içi toplu ulaşımı oldukça düzenli ve seridir. Trafik yoğunluğuna rağmen seferler pek aksamaz. Araçların çoğu eski ve bakımsızdır ancak sizi yolda bırakmaz. Sabah erken saatlerden akşam geç saatlere kadar toplu ulaşımı kullanabilirsiniz. Size önerim Moovit gibi bir uygulamayı cep telefonunuza yüklemeniz ve toplu ulaşım ağı sorununu kolayca çözmenizdir.
2. Sarajevo’dan Beograd’a otobüsle, Hırvatistan’a ve Macaristan’a trenle ulaşım (Saraybosna – Belgrad otobüs):
Sarajevo şehrinde iki adet otogar vardır. Birincisi merkez otogar olarak adlandırılan, Autobuska Stanica denilen ve Başçarşı’dan 1-2-3 ve 5 numaralı tramvaylarla 20-22 dakikada ulaşabileceğiniz otogardır. 2-3-5 nolu tramvaylara binerseniz Universite durağında inip 300 metre yürüyerek otogara ulaşırsınız. Başçarşı’dan 1 numaralı tramvaya binerseniz Tren Garında inip yine 300 metre yürüyerek otogara ulaşırsınız. Kütüphane durağı Vijecnica’dan 31E numaralı otobüse binerseniz Üniversite durağında inmeli ve 300 metre yürüyerek otogara geçmelisiniz.
Bu otogardan günde bir kez ve sadece sabah saat 06.00’da bir otobüs Belgrad’a hareket eder. Belgrad’dan ise bu otogara gelen tek otobüs her gün 16.00’da hareket eder. Mevsime ve sınırdaki yoğunluğa bağlı olarak seyahat süresi en az 6 saattir. Sabah gittiğinizde yer bulmanız olasıdır ancak tek sefer olduğundan bir gün öncesinde otogara giderek 20 Euro karşılığı biletinizi almanız en doğrusu olur. Kredi kartı ile bilet alamazsınız ve otobüse binerken ayrıca valizleriniz için para ödemek zorundasınız. 1 Valiz için 2 KM yani 1 Euro. Yanınızda KM bulundurmanız gerekir bazen otobüs şoförleri Euro almıyorlar. Sırt çantanız ya da el çantanız dışında kalanları bagaja vereceğinizi hatırlatalım. Mostar’a (günde en az 7 karşılıklı sefer), Tuzla’ya, Banja Luka’ya, Neum’a, Herceg Novi’ye, Novi Pazar’a, Zagreb’e, Split’e gitmek için eğer bir tur ile seyahat etmeyecekseniz bu otogarı kullanmanız gerekir.
Bu otogarın hemen yakınında bulunan Tren Garı (Zeljeznicka Stanica) Sarajevo – Zagrep – Budapeşte treninin kalkış noktasıdır. Ljubljana’ya gitmek için Trenle Zagreb’e gitmeniz oradan aktarma yapmanız gerekir. Dubrovnik’e gitmek için buradan Trenle Capljina’ya gitmeniz oradan otobüsle devam etmeniz gerekir. Mostar’a bu tren garından hareket eden ve günde iki sefer yapan trenle de ulaşabilirsiniz. Podgorica ve Belgrad’a tren yok. Başçarşı’dan 1 numaralı tramvay ile doğrudan tren istasyonuna ulaşabilirsiniz. 2-3-5 numaralı tramvaylar ve 31E numaralı otobüs ile Muzeji durağında inerseniz kısa bir yürüyüş sonrası istasyona ulaşabilirsiniz.
Belgrad’a gitmek için sabah 6’da ne işim var otogarda diyorsanız, ki ben genelde öyle diyorum, o halde sizi Doğu Otogarı denilen Dobrinja tarafındaki otogara alalım. Buradan Belgrad, Podgorica, Dubrovnik, Tiran, Üsküp, Novi Sad otobüsleri bulabilirsiniz. Başçarşı’dan nehre inip Vijecnica Kütüphanesi’nden sağa doğru yürür ve Latin Köprüsü’nden karşıya geçip 100 metre devam ederseniz Trg Austrije durağında gelirsiniz.
Bu duraktan 103 numaralı Troleybüse binerek son durak Dobrinja’ya gitmeniz gerekir. Ücret 1.80 KM-BAM. Son durakta inince yaklaşık 200 metre ileride otogarı bulacaksınız.
Belgrad otobüsü 08.00-10.00-12.00-14.00-16.00 gibi saatlerde bulunur. Kışın günde en az beş sefer yapılıyor. Yazın bu daha fazla olabiliyor. Bu otobüsler Pale yoluyla gittikleri için seyahatiniz merkez otogardan yaptığınız Belgrad seyahatinden en az 1 saat fazla sürer. Ücret yine 20 Euro (Kredi Kartı Geçmez) ve valiz başına 1 Euro (2KM) ödeme sabit. Otobüsler bizim ülkemizdeki gibi lüks, temiz, bakımlı değiller. Yiyecek, içecek servisi yok. Biletinizde yazılı koltuk numarası önemsiz. Boş bulduğunuz gözünüze hoş gelen yere çökün. Kimse numarayla oturmaz. Aslında yol gündüz güzeldir. Sırbistan sınırına doğru nehir boyunca çok güzel bir manzara eşlik eder size. Kışın kar altındaki çam ormanları, güzel dağ köyleri… “Yok birader benim 7 saat otobüsle ne işim olur?” diyorsanız Sarajevo Havalimanından Air Serbia ile Belgrad’a gidebilirsiniz. Benim bir zamanlar param çoktu bu yolu kullanıyordum. Sonra otobüs yolculuğuna alıştım (tamamen duygusal).
Not: Sarajevo – Beograd ve Sarajevo-Podgorica arası tren yoktur.
İnternet üzerinden arama yaparsanız en fazla üç kişi alan özel arabaların Sarajevo-Beograd arası bir taksi hizmeti verdiklerini görebilirsiniz. Tekseniz bile katılabilirsiniz. Tanımadığınız iki kişiyle yolculuk yapabilirsiniz. Ücret kişi başı 20 Euro. Ancak bu firmalarla hiç gitmedim. Giden tanıdıklarımın 40%si memnun, 40%si çok pişmanlar. Kalan 20%si ise kandırıldıkları ya da unutuldukları için binemediler!
Not oğlu not: Bazen karıştırıyorum. Sarajevo’da olanı Belgrad’a, Belgrad’da olanı Sarajevo’ya yazabiliyorum. Yaşıma verin. Mesaj atın. Düzeltelim.
ÖNEMLİ HATIRLATMA:
Bosna Hersek’te 3 günden fazla kalınacak olması durumunda, ülkeye giriş yapılan andan itibaren 48 saat içinde konaklama adresinin Bosna Hersek Yabancılar Şubesi’ne bildirilmesi gerekmektedir. AirBnb – Couchsurfing – arkadaş ya da aile yanı konaklamalarda mecburidir. Bu durum yasalarda uzun zamandır olmasına rağmen pek işlerliği yoktu. Ancak Bosna Hersek Güvenlik Bakanlığı Yabancılar Şubesi tarafından 10.10.2017 itibarıyla bu konuda sıkı denetim yapılacağı ve ceza uygulanacağı duyuruldu.
Konaklama için hotel, motel, kamp vb. mekanlardan yararlanılması halinde, konaklama hizmetini veren işletmeden kayıt belgesinin veya konaklama hizmeti için yapılan ödeme karşılığında alınan belgenin muhafaza edilmesi yeterlidir.
Bosna Hersek’te bulunulan süre boyunca konaklanılan adresin bildirim belgesi veya konaklama hizmetine dair ödeme belgesinin, Bosna Hersek’ten çıkış sırasında, talep edilmesi halinde yetkili makamlara sunulması gerekmektedir.
